توهمات ناشی از مصرف الکل یا Alcoholic hallucinosis یکی از انواع پیچیده و نادر سوء استفاده از مصرف الکل زیاد است. گفته می شود که برای اولین بار این نوع توهم در سال ۱۹۰۷ توصیف شده است. توهمات ناشی از الکل در افرادی دیده می شود که مصرف بسیار بالایی از مشروبات الکلی را به مدت طولانی و چند ساله داشته اند. توهم ناشی از الکل معمولا بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از اینکه نوشیدن افراطی به طور ناگهانی پایان می پذیرد شروع شده و می تواند تا چندین روز ادامه پیدا کند. توهمات می توانند دیداری یا شنوایی باشند و صداهایی هم که شنیده می شوند حالت تهدید آمیز دارند. ریسک ابتلا به این توهم با نوشیدن طولانی مدت الکل فراوان و گاهی همراهی داروهای دیگر بالاتر می رود.
دلیل ابتلا به توهمات ناشی از الکل هنوز به خوبی شناخته نشده است ولی احتمال می رود که به دلیل بالا رفتن سطح دوپامین در سیستم لیمبیک یا عصبی احساسی و یا سیستم های دیگر موجود در بدن باشد. علائم دیگری می تواند قبل از شروع این نوع توهمات دیده شود مانند سردرد، تحریک پذیری، گیجی و بی خوابی. این نوع توهمات علاوه بر زمان بعد از قطع ناگهانی نوشیدنی الکلی سنگین ممکن است در طی آن نیز مشاهده شود. این توهم ها در بیداری کامل و مشابه حالتی از اسکیزوفرنی است.
برای آشنایی بهتر با توهمات ناشی از الکل، تجربه یک سرباز در زیر آمده است:
یک سرباز ۴۳ ساله پس از مصرف ۲۵ سال الکل فراوان کم کم دچار حالات عجیبی شد. خانواده او گزارش کردند که رفتار این مرد تغییر کرده و با خود حرف می زند، به سلامتی خود نمی رسد و به راحتی عصبی می شود. این سرباز گفت که صداهایی را از طرف اعضای خانواده حتی وقتی تنها است می شنوند. نوع پیام آنها تهدید آمیز است و از این موضوع بسیار کلافه شده است. او ابتدا به این صداها واکنش نشان می داد ولی کم کم آنها را نادیده گرفت. از توهمات بینایی او می توان به دیدن چهره آشنایان قدیمی اشاره کرد که سایز و اندازه آنها تغییر می کرد. همچنین او احساس می کرد توسط موجودی لمس می شود (مخصوصا در ناحیه تناسلی). همه اینها باعث حواس پرتی شدید او شده بود. اگرچه خانواده او برای درمان این سرباز اقدام کردند ولی تلاش ها چندان تاثیر نداشت. او همچنان به مصرف الکل ادامه داد و روابط نامتعارف غیر اخلاقی را با چند نفر از همکاران خود شروع کرد که منجر به ابتلای او به ایدز شد. معاینات مختلفی که بر روی او انجام شد نشان داد که بخش هایی از مغز او به خاطر مصرف الکل دچار تغییر شده اند. پزشک معالج او داروهایی را برای او تجویز کرد و از او خواست مصرف الکل را کنار بگذارد. بهبودی پس از مدتی مشاهده شد و او توانست علاوه بر ترک الکل، دیگر توهمات قبلی را هم نداشته باشد.