مدیتیشن برای مقاصد مختلفی تمرین می شود. برخی افراد از آن برای بهبود وضعیت ذهنی، جسمی و روابط خود استفاده می کنند، برخی دیگر برای رشد شخصی، شفای عواطف و یا پیشرفت روحی.
هدف شما از مراقبه هر چیزی باشد اگر آن را به مدت طولانی انجام دهید بسیاری از مزایای مثبت آن برای شما آشکار می شود. برخی از آنها ممکن است در ابتدا چندان خوشایند نباشند مثل ملاقات با سایه درون یا سایه خود (shadow self).
شخصیت ما به همراه افکار آگاهانه، عواطف، تصمیمات و نیات مختلف در قبال جهان، همگی در سطح ذهن آگاهانه ما واکنش نشان می دهند. اما ذهن آگاه ما فقط قسمتی از یک صخره بزرگ است. ضمیر ناخودآگاه ما سهم بیشتری در جهت دهی رفتارها و عواطف ما دارد.
محتوای ناخودآگاه ما پایه و اساس شخصیت ما را تشکیل می دهد (البته تعریف دقیق شخصیت در علم روان شناسی کمی متفاوت با مفهوم شخصیت در این پست است). در پشت نیات، تصمیمات و افکار و احساسات ما نیروهای تشویق کننده مخفی وجود دارد که اثر زیادی بر زندگی ما می گذارد و از بیشتر آنها بی خبر هستیم. ذهن آگاه یا خودآگاه ما به قدری پر مشغله است که نمی توانیم به راحتی به اعماق درون خود نگاه بیاندازیم.
شاید این نگران کننده باشد که بیشترین چیزهایی که زندگی ما را تحت تاثیر قرار می دهد چیزهایی باشد که کمترین میزان آگاهی را در مورد آنها دارید.
یکی از بزرگترین فواید مراقبه این است که باعث آرام شدن ذهن خودآگاه شده و اجازه می دهد که در تماس با درون خود باشیم. در عین حال، این کار، یکی از بزرگترین چالش های مراقبه است و هر کسی توانایی رویارویی با حقایق تلخ درونی را ندارد.
هر چه قدر مراقبه عمیق تر باشد، توجه ما بیشتر به سمت ضمیر ناخودآگاه پیش می رود. ذهن آگاه کمتر شلوغ می شود و آگاهی می تواند به اعماق درون ما رسوخ پیدا کند. در این صورت چیزهایی که قبلا در درون خود سرکوب کرده بودیم و یا به آنها اهمیت نداده بودیم منتظر ما هستند.
برای مثال این موارد ممکن است در مراقبه به سطح آگاهی شما بیایند:
– عواطف حل نشده
– تروماهای پنهان
– امیال نامتعارف
– الگوهای فکری منفی
– خجالت، احساس گناه و پشیمانی
– عصبانیت و خشم
– ترس های درونی
– عواطف پیچیده
وقتی مراقبه کننده مبتدی برای اولین بار با این مسائل رو به رو می شود ممکن است دچار ترس شود. آنها ممکن است تصور کنند که از وقتی مراقبه را شروع کرده اند ذهن آنها شلوغ تر و حساس تر شده و میزان آشوب درونی آنها افزایش یافته است.
ولی حقیقت این است که مراقبه باعث شلوغی و آشفتگی ذهن نمی شود. بلکه فقط صداهای درونی و تنش هایی که در درون شما وجود دارد را برملا می کند. چون میزان حواس پرتی شما کمتر شده بنابراین این مشکلات درونی را بهتر می بینید. این حالت مثل اجازه دادن به یک ظرف پر از گل است که محتوای آن ته نشین شود. سپس می توانید گل ته نشین شده را به خوبی مشاهده کنید.
پس مراقبه شاید گاهی باعث آرامش بیشتر ذهن شود ولی در عوض حساسیت های شما را بیشتر می کند و توجه شما را دقیق تر می کند. بنابراین دید شما را به حقایقی از عالم درون باز می کند که قبلا نسبت به آنها کور بوده اید. انرژی های گرفتار شده آزاد می شوند و برون ریزی رخ می دهد. پس به جای سرزنش خود و دوری از مراقبه، می توانید این حالات را نشانه پیشرفت بدانید.
شما در مراقبه، با سایه درون ملاقات می کنید و اجازه می دهید که آزاد شود.
خود تاریک ما یا سایه از چیزهایی تشکیل شده که باعث می شود ما از احساس کردن و یا فکر کردن به آنها شرمنده و هراسناک شویم. ما چیزهای زیادی را در ضمیر ناخودآگاه خود سرکوب کرده ایم که تا با آنها رو به رو نشویم جایی نمی روند.
در مکتب یونگ و روان درمانی به شیوه آن، انسان وقتی حس یکپارچگی می کند که با سایه خود یکی شود و از آن فرار نکند. شما باید با آن رو در رو شوید و مسائل مخفی درونی را درک کنید و اسرار آن را بشناسید و انرژی نهفته در آنها را آزاد کنید.
همه اینها علاوه بر روش های درمانی یونگ، توسط مراقبه صحیح نیز قابل اجرا است. ولی سوال این است که آیا آماده چنین چالشی هستید؟ اگر به مراقبه به عنوان راهی برای شفای درون و پیشرفت روحی نگاه کنید در این صورت این کار ممکن است. ولی اگر فکر می کنید مدیتیشن وسیله ای است برای کاهش استرس و رها شدن از افکار بیهوده در این صورت این راه به صورت حرفه ای توصیه نمی شود چون به هر حال از مرحله ای به بعد مجبور هستید با سایه درون خود ملاقات کنید.
اگر دوست ندارید در طول مراقبه با سایه خود مواجه شوید در این صورت می توانید تمرینات مراقبه خود را با رعایت نکات زیر تغییر دهید:
۱- کمتر مراقبه کنید
سعی کنید مراقبه روزانه شما بیشتر از ۳۰ دقیقه نباشد و در دوره های طولانی مدیتیشن شرکت نکنید.
۲- روش خود را عوض کنید
مراقبه ها انواع مختلف دارند. سعی کنید مراقبه هایی که قرار است نسبت به جریان آگاهی و افکار دقیق شوید را کمتر کنید و به جای آن مدیتیشن هایی را تمرین کنید که فقط قدرت تمرکز فکر شما را افزایش می دهند. مثل مراقبه بر جریان تنفس…
پس روش هایی را امتحان کنید که کمترین برانگیختگی عاطفی را در پی دارند.
۳- مشورت با افراد خبره
اگر مشکلات درونی زیادی دارید تمرینات مراقبه خود را از کسی بگیرید که هم روان درمانگر باشد و هم مراقبه انجام می دهد. چنین شخصی بنا به وضعیت روحی شما می تواند مراقبه هایی را توصیه کند که کمترین تماس با را سایه درون داشته باشید.
وقتی آماده بودید با سایه خود رو به رو شوید ابتدا مراقبه هایی را انجام دهید که به افزایش قدرت و استواری ذهنی و انرژیکی شما کمک کند مثل پرانامایا.
در مرحله بعدی لازم است که شاهد بودن را تمرین کنید. یعنی توانایی مشاهده هر چیزی که از ذهن برمی خیزد آن هم بدون دخالت و تغییر. این شامل پذیرش افکار و احساسات و رهایی آنها نیز می شود. هر چیزی که زیبا یا زشت، سنگین با سبک، مثبت یا منفی و یا هر چیزی است باید مشاهده و پذیرفته شود. در مورد آنها داستان نسازید. آنها را ترجمه نکنید و سرکوب نیز نسازید. مهم تر از همه، واکنش نشان ندهید.
فقط به سادگی، مشاهده گر محتوای سایه درون باشید. فاصله خود را با آنها حفظ کنید. انگار که داستان زندگی فرد دیگری را می شنوید. اگر این افکار، احساسات و عواطف به سطح آگاهی شما آمدند و شما آنها را سرکوب کردید، تغییر دادید و یا واکنش نشان دادید در این صورت قدرتمند تر می شوند. ولی هر چه قدر نسبت به آنها شاهد باشید و کاری نداشته باشیداین الگوهای ذهنی، قدرت خود را از دست می دهند.
اینگونه مدیتیشن کردن، کم کم باعث می شود که ناخودآگاه شما پاک تر و صاف تر شود و از محدودیت های خود آزاد شود. تا وقتی نور آگاهی شما به محتوای سایه درون برخورد نکند، آنها را پاکسازی نمی کند.
سلام،شما توی اخر مقاله گفتین که میتونین مراقبه هایی انتخاب کنین که فقط باعث افزایش تمرکز میشه مثل مراقبه بر جریان تنفس.میخواستم بدونم واقعا این نوع مراقبه هیچ کار دیگه ای جز افزایش تمرکز انجام نمیده؟یعنی کمکی تو مسیر خودشناسی و باز کردن چاکراها و تجربه ی حالات فرااگاهی نمیکنه؟چون تا اونجایی که میدونم مراقبه بر جریان تنقس متداول ترین نوع مراقبه هست که حتی راهب های بودایی هم از همین روش استفاده میکنن.
سلام
بستگی دارد که چگونه این مراقبه را انجام دهید. اگر هدف شما حفظ تمرکز شدید باشد با زمانی که قصد دارید بر افکار شاهد باشید و یا مخلوطی از هر دو را پیاده کنید نتایج متفاوتی می دهد. (اطلاعات تکمیلی در این پست)